Wstęp

Wprowadzenie do Linuksa

Linux jest całkowicie darmowym systemem operacyjnym zgodnym ze standardem POSIX, z rozszerzeniami SYSV i BSD (to znaczy, że wygląda jak Unix, ale nie jest oparty o jego kod). Dostępna jest zarówno jego skompilowana wersja, jak i kod źródłowy. Prawa autorskie do Linuksa należą do Linusa Torvaldsa oraz osób współtworzących kod. Linux jest rozpowszechniany za darmo na warunkach określonych w licencji GNU. Treść tej licencji dołączana jest do pakietu ze źródłami systemu, można się z nią również zapoznać pod adresem ftp://prep.ai.mit.edu/pub/gnu/COPYING. (Od tłumacza: tłumaczenie licencji GPL na język polski znajduje się pod adresem http://www.linux.org.pl/gpl.php.)

Linux jako taki to tylko jądro systemu operacyjnego, część odpowiedzialna za obsługę sprzętu, zarządzanie plikami, procesami, itd. Dopiero odpowiednie zestawienie jądra ze zbiorem programów użytkowych i aplikacji tworzy całość systemu operacyjnego. Takie zestawienie nazywa się dystrybucją. Słowo Linux, chociaż tak naprawdę oznacza tylko jądro, używane jest powszechnie -- i poprawnie! -- w znaczeniu ,,system operacyjny oparty na jądrze Linuksa''. Zwięzły opis poszczególnych dystrybucji znajduje się w Distributions-HOWTO. Żadna z tych dystrybucji nie jest ,,oficjalnym Linuksem''.

Linux nie jest oprogramowaniem ,,public domain'' ani ,,shareware''. Jest to system darmowy, a powszechnie używanymi terminami są freeware lub oprogramowanie wolnodostępne (Open Source Software[tm], zob. http://www.opensource.org (od tłumacza: informacje nt. Open Source po polsku znajdują się pod adresem http://www.opensourcepl.org)). Rozdawnictwo i sprzedaż kopii Linuksa dozwolone są pod warunkiem jednoczesnego udostępnienia kodu źródłowego. W przypadku wprowadzenia własnych modyfikacji do kodu prawnie wymagane jest udostępnienie również źródeł owych modyfikacji. Szczegóły zawarte są w licencji GNU.

Linux jest wolnodostępny i takim pozostanie. Ze względu na naturę licencji GPL, o którą ten system jest oparty, nielegalne byłoby tworzenie go w inny sposób. Zwróć uwagę, że ,,wolnodostępny'' oznacza dostępność kodu źródłowego, a nie po prostu darmowość; dozwolone jest bowiem rozpowszechnianie Linuksa za pieniądze. Jedynym warunkiem jest udostępnianie z nim jego kodu źródłowego. To oczywiście uogólnienie; jeśli interesują Cię szczegóły, zapoznaj się z treścią licencji GPL. Linux działa na komputerach 386/486/Pentium wyposażonych w szyny ISA, EISA, PCI i VLB. Istnieje wersja dla procesorów Motorola 680x0 (chodzi o komputery takie jak Amigi, Atari i VME), procesorów Alpha DECa. Wspierane są też SPARCi Suna (większość maszyn sun4c, sun4m i sun4u; rozwijane wsparcie dla sun4). Obecnie jedyną dostępną na SPARC dystrybucją jest Red Hat. Aktywnie tworzona jest wersja na PowerPC (w tym PowerMac (Nubus i PCI), Motorola, IBM i Be).

Rozwój Linuksa przekroczył już etap testowania; wersja 1.0 ukazała się 14 marca 1994. System nie jest wolny od błędów, a w trakcie pracy na nim na pewno pojawią się w nim i zostaną usunięte kolejne niedoskonałości. Linux rozwijany jest w sposób ,,otwarty'' -- wszystkie kolejne wersje, niezależnie od tego, czy można je uznać za ,,gotowe'', czy nie, są udostępniane użytkownikom. Informacja o stabilności kolejnych wersji zawarta jest w ich numerze: wersje n.x.y gdzie x jest liczbą parzystą są wersjami stabilnymi, a zwiększanie się liczby y oznaka kolejne poprawki (np. wersje 1.2.2 i 1.2.3 różnią się od siebie tylko ilością wprowadzonych poprawek, a nie możliwościami). Wersje n.x.y gdzie x jest liczbą nieparzystą są wersjami testowymi wypuszczanymi dla osób pracujących nad ich rozwojem; mogą być niestabilne i wieszać się, stale też zwiększają się ich możliwości. Gdy bieżąca wersja rozwojowa jądra zostaje uznana za stabilną, zostaje ona ,,zamrażana'' jako kolejna wersja stabilna, a rozwijana wersja otrzymuje nowy numer.

Obecną stabilną wersją jądra jest 2.4.8 (numer będzie się zmieniał w miarę dodawania nowych sterowników i wprowadzania poprawek. Większość użytkowników Linuksa po prostu aktualizuje od czasu do czasu całą dystrybucję, a tym samym i jądro. Jak już wspomniano, model rozwoju jądra Linuksa jest modelem otwartym i zdecentralizowanym (w przeciwieństwie do modelu stosowanego w przypadku rozwoju wielu innych rodzajów oprogramowania); oznacza to, że najnowsze wersje są zawsze udostępniane użytkownikom. Co za tym idzie, każda wersja posiadająca jakąś nową funkcjonalność zawiera błędy -- ale dzięki jej upublicznieniu błędy te są bardzo szybko (często w przeciągu godzin) wyłapywane i usuwane.

Natomiast zamknięty i scentralizowany model rozwoju oprogramowania oznacza, że tylko jedna osoba lub grupa pracuje nad projektem, a nowe wersje oprogramowania publikowane są tylko wtedy, gdy autorzy uznają je za wolne od błędów. Powoduje to często znaczne wydłużenie się czasu oczekiwania na nową wersję i na poprawki błędów oraz generalnie wolniejszy rozwój. Najnowsze wersje takiego oprogramowania są czasem wyższej jakości niż wersje oprogramowania tworzonego w sposób otwarty, ceną jednak jest znaczne spowolnienie rozwoju.

Literatura

  1. Dowolna książka do administracji linuxa
  2. Strony internetowe:
    strony w języku polskim polskie: strony w języku angielskim
  3. Różne dystrybucje linuxa
  4. Czasopisma
  5. Dokumentacja systemu linux

powrót