Jednostki układu SI oraz pochodne

 

JEDNOSTKI PODSTAWOWE
Nr Wielko�ć Jednostka miary Definicja
Nazwa Oznaczenie
1 Długo�ć odległo�ć metr m

Metr jest to długo�ć równa 1650764,73 długo�ci fali w próżni promieniowania odpowiadajšcego przej�ciu między poziomami 2p10  i  5d5  atomu 86Kr (kryptonu 86)
2 Masa kilogram kg

Kilogram jest to masa wzorca tej jednostki przechowywanego w Międzynarodowym Biurze Miar w Sevres (Francja)
3 Czas sekunda s

Sekunda jest to czas równy 9192631770 okresów promieniowania odpowiadajšcego przej�ciu między dwoma nadsubtelnymi poziomami stanu podstawowego atomu 313cs (cezu 133)
4

Pršd elektryczny

 amper A

Amper jest to pršd elektryczny nie zmieniajšcy się, który płynšc w dwóch równoległych prostoliniowych , nieskończenie długich  przewodach o przekroju kołowym znikomo małym, umieszczonym w próżni w odległo�ci   1 metr od siebie – wywołałby między tymi przewodami siłę 2*10  Niutona  na każdy metr długo�ci
5 Temperatura kelwin K

Kelwin jest to 1/273,16 temperatury termodynamicznej punktu potrójnego wody
6 Liczno�ć materii mol mol

Mol jest to liczno�ć materii występujšca, gdy liczba czšstek jest równa liczbie atomów zawartych w masie 0,012 kg 12c (węgla12)
7 �wiatło�ć kandela cd

Kandela jest to �wiatło�ć, jakš ma w kierunku prostopadłym powierzchnia 1/600000 m2  promiennika zupełnego w temperaturze krzepnięcia platyny pod ci�nieniem 101325 Pa

JEDNOSTKI UZUPEŁNIAJĄCE
1 Kšt płaski radian rad

Radian jest to kšt płaski zawarty między dwoma promieniami koła wycinajšcego z jego okręgu łuk o długo�ci równej promieniowi tego koła
2 Kšt bryłowy steradian sr

Steradian jest to kšt bryłowy o wierzchołku w �rodku kuli, wycinajšcy z jej powierzchni czę�ć równš  powierzchni kwadratu o boku  równym promieniowi tej kuli

 

 

Dziesiętne wielokrotno�ci i podwielokrotno�ci jednostek miar

Przedrostek Oznaczenie Mnożnik

eksa

E

       1018 = 1000000000000000000
peta P       1015 = 1000000000000000
tera T       101 2 = 1000000000000
giga G       109 = 1000000000
mega M       106 = 1000000
kilo k       103 = 1000
hekto h       102 = 100
deka da       101 = 10
decy d       10-1 = 0,1
centy c       10-2 = 0,01
mili m       10-3 = 0,001
mikro μ       10-6 = 0,000001
nano n       10-9 = 0,000000001
piko p       10-12 = 0,000000000001
femto f       10-15 = 0,000000000000001
atto a       10-18 = 0,000000000000000001

 

 

Tablice jednostek

Wielko�ć Jednostka Warto�ć w jednostkach
Nazwa Oznaczenie Nazwa Oznaczenie SI nie-SI
Czas t, τ sekunda s    
Okres T, τ minuta min 60 s  
godzina h 3600 s  
doba d 86400 s  
Długo�ć l, L metr m   100 cm = 1000 mm
Szeroko�ć b, B mikrometr mm 10-6 m 10-3 mm
Wysoko�ć h, H milimetr mm 10-3 m 10-1 cm
Głęboko�ć          
Promień r, R centymetr cm 10-2 m 10 mm
�rednica d, D decymetr dm 10-1 m 10 cm
Długo�ć drogi s kilometr km 1000 m 100000 cm
mila morska mile 1852 m  
Grubo�ć d, d, g        
Długo�ć łuku s        
Pole (powierzchnia) S, A, F metr kwadratowy m2 1 m2 = 1 m * 1 m 10000 cm2
milimetr kwadratowy mm2 10-6 m2   
centymetr kwadratowy cm2 10-4 m2 100 mm2
decymetr kwadratowy dm2 10-2 m2 100 cm2
ar a 100 m2  
hektar ha 10000 m2 100 a
kilometr kwadratowy km2 1000000 m2  
Siła F, P, R niuton N 1 N = 1 kg * 1 m / s2 105 dyn = 0,102 kg
Ciężar G, Q dyna dyn 10-5 N 0,00102 G
gram siła G 9,806 * 10-3 N 980,665 dyn
kilogram siła kG 9,806 N  
Ciężar wła�ciwy g niuton na metr sze�cienny N / m3   0,000102 G / cm3
kilogram-siła na metr sze�cienny kG / m3 9,806 N / m3  
Moment siły M niutonometr N *  m 1 N * m = 1 N * 1 m 0,102 kG * m
Moment zginajšcy kilogram-siła razy metr kG *  m 9,806 N * m  
Moment pędu Õ niutonosekunda N*  s 1 N * 1 s  
Moment bezwładno�ci I metr do czwartej potęgi m4    
Ci�nienie p niuton na metr kwadratowy N / m2 1 N / m2 = 1 N : 1 m2 1,02 * 10-5 at =
0,987 * 10-5 atm
atmosfera techniczna at 98066 N / m2 0,968 atm
atmosfera fizyczna atm 101325 N / m2 1,033 at
Naprężenie mechaniczne s niuton na metr kwadratowy N / m2 1 N : 1 m2  
Temperatura bezwzględna T stopień Kelvina °K, deg DegC = degK T = t + 273,15
Temperatura praktyczna t stopień Celsjusza °C, deg t = T - 273,15  
Energia cieplna Q Dżul J 1 J = 1 N * 1 m 0,2388 cal
Ciepło Kaloria cal 4,1868 J  
Ciepło wła�ciwe c Dżul na kilogram i na stopień Kelvina J / ( kg *
deg )		 1 J : ( 1 kg * 1 deg )  
kaloria na gram i na stopień Kelvina cal /
g *  deg		 4186,8 J / kg * deg  
Praca L, A dżul J 1 J = 1 N * 1 m   
W erg erg 10-7 J   
Energia potencjalna U, Ep kilowatogodzina kWh 3,6 * 106  J Kg * m
koniogodzina kMh 2,647 * 106  J   
Energia kinetyczna

T, Ek

kaloria cal 4,186,8  J   
Energia E, W         
Moc P, N wat W 1 W = 1 J : 1 s 1,36 KM
kilowat kW 1000 W  
koń mechaniczny KM 735,499 W 75 kG * m / s
kilokaloria na sekundę kcal / s 4186,8 W   
Długo�ć fali l metr m      
nanometr nm 10-9 m   
angstrem Ă 10-10 m   
Natężenie �wiatła (�wiatło�ć) I kandela cd      
Strumień �wietlny f lumen lm 1 lm = 1 cd * 1 sr   
Natężenie o�wietlenia E luks lx 1 lx = 1 lm * 1 m2   
Ilo�ć substancji materii n, v mol mol      
Objęto�ć molowa Vm metr sze�cienny na mol m3 / mol      
Pršd elektryczny I amper A 1 A = 1 V / 1 W   
Ładunek elektryczny Q kulomb C 1 C = 1 A * 1 s   
Napięcie elektryczne V, U wolt V 1 V = 1 A * 1 W  
= 1 W / 1 A		    
Pojemno�ć
elektryczna		 C farad F 1 F = 1 C / 1 V    
Opór elektryczny R ohm W 1 W = 1 V / 1 A   
Opór wła�ciwy r omometr W * m      
Częstotliwo�ć pršdu F herc Hz 1 Hz = 1 : 1 s   
Moc pršdu elektrycznego P wat W 1 W = 1 J : 1 s