Siedmiu sławnych uczonych nauk ścisłych

Mikołaj Kopernik żył w latach 1473-1543 wybitny polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik, tłumacz poezji włoskiej i ekonomista, pochodził z rodziny wywodzącej się z mieszczan krakowskich. Urodzony w Toruniu studiował w Krakowie (1491-95), natępnie w Bolonii, Padwie i Ferrarze, gdzie w 1503 doktoryzował się z prawa kanonicznego. Po powrocie do Polski zamieszkał w Lidzbarku Warmińskim jako lekarz i sekretarz swojego wuja, Łukasza Watzenrode, biskupa warmińskiego. W 1510 został kanonikiem warmińskim i zamieszkał we Fromborku, prowadził tam obserwacje astronomiczne i pisał swe główne dzieło. W czasie wojny polsko-krzyżackiej był zaangażowany w obronę Olsztyna (1520-1521). W latach 1517-1526 publikował prace o reformie moneternej, sformułował w nich prawo wypierania lepszego pieniądza przez gorszy (nazywane prawem Greshama-Kopernika). Kopernik jako pierwszy w czasach nowożytnych opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego (heliocentryczna teoria), model ten oparty był na trzech założeniach: planety biegną po torach kolistych dookoła Słońca, Ziemia jest jedną z planet oraz Ziemia obraca się wokół własnej osi. Heliocentryczny model Kopernika opublikownany drukiem w dziele De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach ciał niebieskiech) w Norymberdze w roku jego śmierci, opracowany był ok. 20 lat wcześniej i pojawiał się w odpisach rękopisów lub skrótach już przed 1543. Teoria Kopernika stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych w okresie renesansu. Pomimo że dzieło Kopernika było dedykowane papieżowi Pawłowi III, zwolennicy idei Kopernikańskich popadali w konflikty z Kościołem, a samo dzieło w 1616 znalazło się na indeksie ksiąg zakazanych, skąd zostało usunięte w 1828. Doświadczalne potwierdzenie ruchu orbitalnego Ziemi uzyskano dopiero w latach 20. XVIII w.

Newton Isaac Sir (1643-1727), fizyk, matematyk, filozof i astronom angielski. Profesor fizyki i matematyki uniwersytetu w Cambridge 1669-1701. W 1705 otrzymał tytuł szlachecki. W 1687 opublikował pracę Philosophiae naturalis principia mathematica, w której sformułował podstawy fizyki klasycznej (Newtona zasady dynamiki) i przedstawił ich zastosowanie w zagadnieniach mechaniki, astronomii i fizyki. Sformułował prawo powszechnego ciążenia (Newtona prawo grawitacji), wyjaśnił precesję osi Ziemi i pływy morza, uzasadnił prawa Keplera. W optyce opracował korpuskularną teorię budowy światła (spór z Ch. Huygensem), określił zasady optyki geometrycznej oraz odkrył interferencję światła (Newtona pierścienie). Dał początek badaniom nad ciepłem (wprowadził skalę stopni ciepła, podał prawo stygnięcia ciał). Niezależnie od G.W. Leibniza odkrył rachunek różniczkowy i całkowy, podał metodę przybliżonego rozwiązywania równań (tzw. metoda stycznych), podał wzór interpolacyjny dla wielomianu n-tego stopnia określonego w n-punktach, badał własności krzywych. W filozofii twórca mechanicyzmu.

Archimedes (ok. 287-212 p.n.e.), najwybitniejszy fizyk i matematyk starożytnej Grecji, jeden z największych uczonych starożytności, pochodzący z Syrakuz na Sycylii. Opracował wzory na pole powierzchni i objętość walca, kuli i czaszy kulistej oraz rozważał objętości paraboloidy, hiperboloidy i elipsoidy obrotowej. Poprawnie oszacował wartość liczby π, którą oznaczył pierwszą literą greckiego wyrazu "perímetros" - obwód koła. Wprowadził pojęcie siły, podał zasadę dźwigni. Wynalazł udoskonalony wielokrążek i tzw. śrubę Archimedesa. Był również konstruktorem machin wojennych, wykorzystanych do obrony Syrakuz przed Rzymianami w latach 214-212 p.n.e. Zginął po zdobyciu miasta, zabity przez rzymskiego żołnierza. Zachowane prace Archimedesa: O ciałach pływających, Elementy mechaniki, O kuli i walcu, O figurach obrotowych, O kwadraturze odcinka paraboli, O metodzie, O ślimacznicach, Liczba ziarnek piasku (przedstawił tu możliwość tworzenia dowolnie wielkich liczb na przykładzie wypełnienia piaskiem Wszechświata jako wydrążonej kuli).

Śniadecki Jan (1756-1830), polski astronom, matematyk, geograf i filozof. Jeden z najwybitniejszych uczonych okresu oświecenia. Kształcił się w Akademii Krakowskiej, a także w Getyndze i Paryżu. Od 1781 profesor Akademii Krakowskiej, założyciel Obserwatorium Astronomicznego i Stacji Klimatologicznej w Krakowie (1792-1803). Opublikował Geografię, czyli opisanie matematyczne i fizyczne Ziemi (1804). Jako jeden z pierwszych uczonych polskich przeciwstawił się filozofii spekulatywnej, oderwanej od empirycznych podstaw. Filozofię rozumiał jako psychologiczne badanie struktury umysłu. Twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej. Odkrył planetoidę Pallas. Pionier rachunku prawdopodobieństwa w Polsce. Zwolennik uniezależnienia moralności i nauki od religii. Przeciwnik romantyzmu, zwolennik klasycyzmu Główne dzieła: Filozofia umysłu ludzkiego (1821) oraz wydany na podstawie rękopisu Ród ludzki (1959).

Banach Stefan (1892-1945), jeden z najwybitniejszych matematyków polskich, samouk, wykładowca Instytutu Technologicznego we Lwowie (od 1919) i Uniwersytetu Lwowskiego (od 1922), od 1927 prof. zwyczajny matematyki na Uniwersytecie Lwowskim. Jeden z twórców tzw. lwowskiej szkoły matematycznej. Zapoczątkował współczesną analizę funkcjonalną, wniósł istotny wkład w rozwój teorii topologicznych przestrzeni wektorowych, zajmował się ponadto teorią liczb rzeczywistych i szeregów ortogonalnych. Za najważniejszą pracę Banacha uważa się Théorie des opérations linéaires (Teoria operacji liniowych, 1932). Był jednym z inicjatorów wydawnictw Studia Mathematica i Monografie Matematyczne.

Galileusz (1564-1642), włoski filozof, astronom. Od 1589 profesor w Pizie i Padwie. Twórca nowożytnej mechaniki i astrofizyki. W poglądach filozoficznych Galileusza szczególne znaczenie posiadają cztery zasady metodologiczne dotyczące przyrodoznawstwa, z których wynika, że należy je traktować: A) doświadczalnie, B) matematycznie, C) ograniczyć go do badania zjawisk, D) ograniczyć do badania przyczyn. Poza pracami z dziedziny filozofii i astrofizyki Galileusz odkrył prawo ruchu wahadła (1583). Zbudował wagę hydrostatyczną (1586). Sformułował prawo swobodnego spadania ciał (1602). Zbudował lunetę astronomiczną i zastosował ją do obserwacji (1609). Odkrył góry na Księżycu, satelity Jowisza, fazy Wenus oraz stwierdził obrót Słońca dookoła osi a więc to, co było określone i przewidziane w teorii M. Kopernika.  Nauka Galileusza została potępiona przez Kościół i Galileusz do końca życia żył pod nadzorem inkwizycji. Dopiero w październiku 1992 papież Jan Paweł II uznał, że Kościół popełnił błąd potępiając Galileusza.

Jan Kepler (ur. 27 grudnia 1571 r. w Weil der Stadt, zm. 15 listopada 1630 r. w Ratyzbonie) - wybitny niemiecki matematyk, fizyk i astronom, odkrywca m.in. trzech reguł (prawa Keplera), jakimi rządzą się ruchy planet Układu Słonecznego. Wynalazł lunetę keplerowską. Wprowadził przecinek do ułamków dziesiętnych. Zajmował się także obliczaniem objętości różnych brył geometrycznych. W 1609 r. opisał podstawowy wielościan gwiaździsty, który nazwał stella octangula.